Γράφει ο
Γιώργος Σακελλαρίδης
διδάκτορας μουσικής παιδαγωγικής
και διευθυντής Χορωδιών.
Κέρασες ποτέ το εαυτό σου;
Του πες μπράβο αξίζεις φίλε μου;
Αν δεν το χεις κάνει κάντο λοιπόν
Και τότε ένα μήνυμα στείλε μου.
Εγώ συχνά τον συγχαίρω που λες
Όταν κάνει κάτι πολύ καλά
Και τον κερνάω συνήθως γλυκό
Κι αυτός καμαρώνει και μου γελά!
Από το βιβλίο, «Παιδικό Τραγούδι
Και Συναισθηματική Αγωγή».
Το «παιχνίδι» της αυτοαξίας, της αξίας δηλαδή που
δίνουμε στον εαυτό μας, ξεκινά από τα πρώτα «βήματα» της ζωής μας, και
«παίζεται» μέσα στην αγκαλιά της οικογένειας. Αυτά τα πρώτα χρόνια είναι
αλήθεια καθοριστικά για το μετέπειτα «άνθισμα» της αυτοεκτίμησης στον «κήπο»
της ψυχής μας.
Η «δεύτερη πράξη» της τόνωσης και της ανάπτυξης της
αυτοαξίας, αλλιώς της αυτοεκτίμησης, ξεκινά από τη στιγμή που το παιδί
εγκαταλείπει την οικογένεια και το σπίτι και μπαίνει στο σχολείο.
Τότε τα πράγματα είναι ίσως πιο δύσκολα απ’ ότι μέσα
στην οικογένεια. Κι αυτό γιατί το παιδί μπαίνει σ’ ένα θεσμό - αυτόν του
σχολείου- που είναι σχεδιασμένος με σκοπό να «επιβάλει» σκέψεις και
συμπεριφορές «αναζήτησης της έγκρισης».
Στο σχολείο το παιδί ζητά την άδεια για να κάνει κάθε
τι. Δεν του «επιτρέπεται» να στηρίζεται στην προσωπική του κρίση. Μαθαίνει πώς
να «αφήνεται» για να το ελέγχουν. Διδάσκεται πώς να μη σκέφτεται πέρα από τις
σχεδιασμένες γνώσεις και πώς να υπακούει.
Το παιδί επιβραβεύεται όταν είναι υπάκουο. Το να ζητά
την «έγκριση», και την «άνευ όρων» αποδοχή, θεωρούνται κανόνες επιτυχίας.
Όπως γράφει ο Ντύερ, «Οι μαθητές που είναι
ανεξάρτητοι, γεμάτοι αγάπη για τον εαυτό τους, που δεν προσφέρονται για ενοχή
κι αγωνία, συστηματικά χαρακτηρίζονται σαν ταραχοποιοί». Βέβαια παιδιά με αγάπη
για τον εαυτό τους, σημαίνει παιδιά που εκτιμούν το άτομο τους. Που έχουν
επίγνωση της αξίας τους, χωρίς ωστόσο να χρειάζεται να την κοινοποιούν. Που δεν
εξαρτούν την αξία τους από τη γνώμη και κυρίως από την «έγκριση» δασκάλων και
συμμαθητών.
Αυτοεκτίμηση νιώθει κάποιος όταν είναι αγαπητός από
τους άλλους και όταν αισθάνεται ότι τα καταφέρνει καλά σε δραστηριότητες που
του ταιριάζουν, γι αυτό και διαλέγει να ασχοληθεί μαζί τους. Είναι σημαντικό
όμως να «διδαχτούμε» ότι η αγάπη για τον εαυτό «δεν απαιτεί την αγάπη των άλλων».
Τι γίνεται όμως με την ανάπτυξη ή την «καθήλωση» της
αυτοεκτίμησης των παιδιών εκείνων που αισθάνονται ότι δεν αξίζουν ή που
εξαρτώνται από την «έγκριση» και την αποδοχή; Στο τι θα μπορούσε να γίνει ίσως
απαντήσουμε πιο εύκολα αν προβληματιστούμε αναφορικά με τα παρακάτω ερωτήματα.
Εν πρώτοις, το εκπαιδευτικό προσωπικό των σχολείων
ανά τον κόσμο, είναι καταρτισμένο-και σε πιο βαθμό- έτσι που να βοηθά τα παιδιά
ώστε να νιώσουν αυτή την εκ των «έσω» αξία; Τα Πανεπιστημιακά παιδαγωγικά και
λοιπά συναφή τμήματα και σχολές «εφοδιάζουν» άραγε με τις απαραίτητες γνώσεις
Συναισθηματικής Αγωγής» τους μετέπειτα εκπαιδευτικούς;
Ενδιαφέρονται τα σχολικά συστήματα να μάθουν στα
παιδιά , αλλά και στους εφήβους ότι δεν πρέπει να εξαρτούν την αξία τους από τη
γνώμη και την αποδοχή των άλλων;
Φέρνουν για παράδειγμα στο προσκήνιο της συζήτησης
θέματα όπως: αντί να σκέπτεστε ότι όλα πρέπει να τα κάνετε τέλεια, υπάρχει και
η λογική να τα κάνετε απλώς όσο καλύτερα μπορείτε;
Μπαίνουν προβληματισμοί όπως: Επειδή η αυτοεκτίμηση
σχετίζεται αφενός με το πώς αξιολογούμε εμείς τον εαυτό μας , και αφετέρου με
το πώς ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ ότι μας αξιολογούν οι άλλοι γύρω μας, αυτό το ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ έχει
βάση ή λειτουργούμε με προκαταλήψεις απέναντι ακόμα και στον εαυτό μας;
Κι αν υπάρχει πράγματι βάση στο ότι κάποιοι μας
αξιολογούν πιο αρνητικά απ’ ότι θα θέλαμε, μας μαθαίνουν στο σχολείο και στην
οικογένεια, ότι δεν πρέπει να συγχέουμε την αυτοαξία μας που είναι δεδομένη, με
τη συμπεριφορά των άλλων απέναντι μας;
Γνωρίζουμε ότι είναι αδύνατο να προχωρήσουμε στη ζωή
χωρίς να «υποστούμε» πολλές φορές την αποδοκιμασία των άλλων κι ότι η ανάγκη
για έγκριση πρέπει να εκλείψει;
Κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος έχει το δικαίωμα να
προβληματίζεται με την επιμονή αυτών που κατευθύνουν τα εκπαιδευτικά συστήματα,
να παραγκωνίζουν τα μαθήματα τέχνης, όπως είναι και το μάθημα της μουσικής.
Μήπως τελικά τα μαθήματα αυτά λόγω της ιδιαίτερης
δυναμικής και της ευχαρίστησης που «μεταδίδουν», προσχεδιασμένα χαρακτηρίζονται
, θεσμοθετούνται και εφαρμόζονται ως δευτερεύοντα ή ως τριτεύοντα;
Σε τι βαθμό γίνεται αντιληπτό ότι τα μαθήματα τέχνης
είναι δυνατόν να γίνουν «γέφυρες» αποδοτικής προσέγγισης θεμάτων όπως είναι και
αυτό της τόνωσης της αυτοαξίας των παιδιών και των εφήβων;
Η μουσική για παράδειγμα, κυρίως μέσα από τον
μελοποιημένο λόγο, μέσα από το τραγούδι δηλαδή, είναι σε θέση να φέρει στο
προσκήνιο με ευχάριστο τρόπο, σημαντικά θέματα όπως αυτό της ενδο-προσωπικής
και της δια-προσωπικής νοημοσύνης.
Έτσι μπορεί να γίνεται αιτία καλλιέργειας των
ικανοτήτων , να τα πηγαίνουμε καλά με τον εαυτό μας (ενδο-προσωπική νοημοσύνη)
και με τους άλλους,(δια- προσωπική νοημοσύνη).
Τραγουδώντας και συζητώντας, στην οικογένεια και στο
σχολείο, στίχους όπως:
Κέρασες ποτέ τον εαυτό σου
Του πες μπράβο, αξίζεις φίλε μου…
«ανοίγουμε δρόμους» που οδηγούν τα παιδιά και τους
εφήβους, σε μια πιο ισορροπημένη και ευτυχισμένη μελλοντική ζωή, αφού
«εξασκούνται» να τα πηγαίνουν καλά με τον εαυτό τους. Οι «καλές σχέσεις» με τον
εαυτό όμως , είναι το θεμέλιο για τις «καλές σχέσεις» και με τους άλλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου